„Stafræn umbreyting ekki markmið í sjálfu sér heldur öflugt tæki til að gera betur“ – frásögn af tengslaráðstefnu í Frankfurt um stafræna áherslu Erasmus+

27.5.2025

Samtals komu saman á ráðstefnunni um 100 manns víðsvegar frá Evrópu, þar á meðal fulltrúar háskóla, Landskrifstofa Erasmus+, nemenda og annarra hagaðila sem vinna að tengdri stefnumótun. Frá Íslandi sóttu ráðstefnuna Guðlaug Matthildur Jakobsdóttir, forstöðukona alþjóðasviðs Háskólans í Reykjavík, og Harpa Sif Arnarsdóttir, sérfræðingur í háskólateymi Landskrifstofu Erasmus+.

Ráðstefnan hófst með ávörpum frá Stephan Geifes, forstöðumanni þýsku Landskrifstofunnar (DAAD), og Noor Groenendijk, forstöðukonu hollensku Landskrifstofunnar (Nuffic), en ráðstefnan var samstarfsverkefni þessara tveggja landa. Michael Hörig, forstöðumaður svæðisskrifstofu DAAD í Brussel, flutti erindi þar sem hann kynnti Digital Education Action Plan og European Digital Education Hub, sem bæði gegna lykilhlutverki í stefnu Evrópusambandsins til að styðja við stafrænar áherslur í menntun.

Í pallborðsumræðum leiddi Angeliki Psychogyiou (Academic Cooperation Association - ACA) umræður milli fulltrúa SALTO-miðstöðvanna um samspil hinna fjögurra áhersluatriða Erasmus+: stafrænnar þróunar, sjálfbærni, inngildingar og virkrar þátttöku. Þá fluttu Andreas Deitmer og David Smida, fulltrúar frá BliZ miðstöðinni við Technical University Middle Hesse í Þýskalandi, áhugavert erindi um aðgengi í stafrænni háskólamenntun fyrir nemendur með sjón-, heyrnar- og hreyfihamlanir. Miðstöðin veitir nemendum fjölbreytta þjónustu til að tryggja inngildingu í námi og rannsóknum og fengu ráðstefnugestir að sjá hvernig nútímatækni getur til að mynda umbreytt vefsíðum í blindraletur í rauntíma.

Þátttakendur tóku þátt í þremur vinnustofum þar sem stafrænt aðgengi, sjálfbærni í Erasmus+ blönduðum hraðnámskeiðum og lýðræðisleg þátttaka í gegnum stafræna miðla voru rædd undir handleiðslu sérfræðinga. Meðal helstu niðurstaða vinnustofanna var eftirfarandi:

• Stafræn umbreyting er ekki takmark í sjálfu sér heldur getur verið öflugt tæki til að gera Erasmus+ og háskólanám í Evrópu meira inngildandi og sjálfbært og nemendur virkari þátttakendur í lýðræðislegu samfélagi.
• Margir háskólar gera meira til að styðja við þessi áhersluatriði en þeir gera sér grein fyrir. Með aukinni þekkingu geta háskólar betur greint stöðu mála og valið markvissar viðbótaraðgerðir til að styðja enn betur við áherslur Erasmus+. Á vinnustofunum voru fjölmörg dæmi um aðgerðir, stórar sem smáar, ræddar.
• Skólar geta til að mynda stuðst við lista á blaðsíðu 52-55 í nýlegri skýrslu um sjálfbærni í netnámi til að aðstoða skipuleggjendur blandaðra hraðnámskeiða til að framkvæma þau á sjálfbærari máta, einnig með grænum skrefum í hinum stafræna heimi sem oft gleymist að horfa til.
• Einnig má nefna að háskólar geta nýtt sér sérfræðinga innan European Digital Education Hub til að tryggja að nálgun þeirra í stafrænni þróun sé inngildandi. Öll áhugasöm geta óskað eftir aðgangi að þessum metnaðarfulla samstarfsvettvangi og kynnt sér þar ráðleggingar frá „Squad 8 - Diversity, equity and inclusion“ sem kynntu tékklista og önnur gagnleg tæki í vinnustofu.
• Háskólar geta einnig stutt við virka þátttöku með einföldum aðgerðum á borð við að bjóða nemendum að vera hluti af Erasmus+ stefnumótun með virkari og sýnilegri hætti. Í þessu samhengi gleymist oft að virk lýðræðisleg þátttaka getur einnig verið í gegnum netið. Háskólar geta til dæmis nýtt sér lausnir á borð við Citizen OS kerfið til að virkja nemendur enn frekar í lýðræðislegum umræðum. 

Þátttakendur voru sammála um að mikilvægt sé að halda áhersluatriðunum fjórum áfram í næstu Erasmus+ áætlun og að enn séu mörg verkefnin óunnin til að gera innleiðingu Erasmus+ enn betri. SALTO-miðstöðvarnar (Digital, Inclusion, Green, Participation and information) eru frábær leið til að fá hugmyndir, ráðleggingar og stuðning í þeirri vegferð.